Người cao tuổi tại Việt Nam được nhà nước ban hành một số chính sách để hỗ trợ cuộc sống hàng ngày của họ. Vậy, người cao tuổi tại Việt Nam sẽ được hưởng các chính sách, quyền lợi như thế nào? Cùng Thiên Nam Group theo dõi thông tin bên dưới nhé!
1. NHƯ THẾ NÀO LÀ NGƯỜI CAO TUỔI THEO QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VIỆT NAM?
Tính đến thời điểm hiện tại, có rất nhiều khái niệm khác nhau về người cao tuổi. Trước đây, mọi người thường dùng thuật ngữ “người già” để chỉ những người có tuổi, còn hiện nay thì thuật ngữ “người cao tuổi” đã và đang ngày càng được sử dụng rộng rãi hơn. Hai thuật ngữ trên tuy không khác nhau về mặt khoa học, song xét về tâm lý, “người cao tuổi” lại là thuật ngữ mang tính tích cực và thể hiện thái độ tôn trọng hơn.
Dưới góc độ pháp lý, căn cứ quy định tại Điều 2 Luật Người cao tuổi năm 2009 quy định về người cao tuổi cụ thể như sau:
Người cao tuổi là công dân Việt Nam từ đủ 60 tuổi trở lên.
2. ĐỐI TƯỢNG NGƯỜI CAO TUỔI ĐƯỢC HƯỞNG CHÍNH SÁCH TRỢ CẤP XÃ HỘI HÀNG THÁNG
Chế độ trợ cấp là tổng hợp các quy phạm pháp luật quy định cho người lao động và một số thành viên trong gia đình họ thực tế được hưởng một khoản tiền trong những trường hợp cần thiết, phù hợp với khả năng chỉ trả và điều kiện kinh tế – xã hội của đất nước.
Nội dung chế độ trợ cấp thường bao gồm các chế độ ngoài thù lao lao động như chế độ bảo hiểm xã hội, chế độ trợ giúp khi khó khăn, chế độ cấp tiền khi chấm dứt hợp đồng lao động… Tùy theo điều kiện kinh tế xã hội của từng thời kỳ khác nhau mà pháp luật quy định về các trường hợp được trợ cấp, điều kiện trợ cấp, mức trợ cấp… khác nhau. Trong nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung có một số khoản trợ cấp bằng hiện vật (tã lót, sữa cho trẻ sơ sinh). Hiện nay, hình thức trợ cấp chủ yếu bằng tiền, có thể là thường xuyên, hàng tháng hoặc một lần.
Căn cứ theo quy định tại khoản 5 Điều 5 Nghị định 20/2021/NĐ-CP quy định về trường hợp người cao tuổi được hưởng chính sách trợ cấp xã hội hàng tháng cụ thể như sau:
– Người cao tuổi thuộc diện hộ nghèo, không có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng hoặc có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng nhưng người này đang hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng;
– Người cao tuổi từ đủ 75 tuổi đến 80 tuổi thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo không thuộc diện quy định ở điểm a khoản 5 Điều 5 Nghị định 20/2021/NĐ-CP đang sống tại địa bàn các xã, thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đặc biệt khó khăn;
– Người từ đủ 80 tuổi trở lên không thuộc diện quy định tại điểm a khoản 5 Điều 5 Nghị định 20/2021/NĐ-CP mà không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng, trợ cấp xã hội hàng tháng;
– Người cao tuổi thuộc diện hộ nghèo, không có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng, không có điều kiện sống ở cộng đồng, đủ điều kiện tiếp nhận vào cơ sở trợ giúp xã hội nhưng có người nhận nuôi dưỡng, chăm sóc tại cộng đồng.
Như vậy người cao tuổi ở Việt Nam là công dân 60 tuổi trở lên và để được hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng thì phải thuộc các đối tượng được nêu tại quy định trên.
Theo quy định tại khoản 2 Điều 17 Luật Người cao tuổi 2009 và điểm c khoản 5 Điều 5 Nghị định 20/2021/NĐ-CP thì đối tượng người cao tuổi được hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng là người từ đủ 80 tuổi trở lên không có lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng, trợ cấp xã hội hàng tháng.
Trường hợp, đối tượng thuộc diện hưởng chính sách đã qua đời mà chưa làm hồ sơ đề nghị trợ cấp xã hội thì không có căn cứ để xem xét hưởng chế độ.
3. MỨC HƯỞNG TRỢ CẤP ĐỐI VỚI NGƯỜI CAO TUỔI LÀ BAO NHIÊU?
Căn cứ theo điểm đ khoản 1 Điều 6 Nghị định 20/2021/NĐ-CP quy định mức trợ cấp xã hội hàng tháng, đối tượng quy định tại Điều 5 Nghị định này được trợ cấp xã hội hàng tháng với mức bằng mức chuẩn trợ giúp xã hội quy định tại Điều 4 Nghị định này nhân với hệ số tương ứng quy định như sau:
– Hệ số 1,5 đối với đối tượng quy định tại điểm a khoản 5 từ đủ 60 tuổi đến 80 tuổi;
– Hệ số 2,0 đối với đối tượng quy định tại điểm a khoản 5 từ đủ 80 tuổi trở lên;
– Hệ số 1,0 đối với đối tượng quy định tại các điểm b và c khoản 5;
Và căn cứ theo khoản 2 Điều 4 Nghị định 20/2021/NĐ-CP quy định mức chuẩn trợ giúp xã hội như sau:
Mức chuẩn trợ giúp xã hội áp dụng từ ngày 01/07/2021 là 360.000 đồng/tháng.
Tùy theo khả năng cân đối của ngân sách, tốc độ tăng giá tiêu dùng và tình hình đời sống của đối tượng bảo trợ xã hội, cơ quan có thẩm quyền xem xét, điều chỉnh tăng mức chuẩn trợ giúp xã hội cho phù hợp; bảo đảm tương quan chính sách đối với các đối tượng khác.
Như vậy căn cứ vào mức chuẩn và hệ số của từng đối tượng theo quy định trên mà ta tính được mức hưởng trợ cấp cụ thể của từng nhóm người cao tuổi. Các đối tượng người cao tuổi thuộc đối tượng bảo trợ xã hội sẽ được trợ cấp xã hội hàng tháng và mức hưởng cụ thể theo từng nhóm điều kiện sau:
– Người cao tuổi thuộc hộ nghèo; không có người có người thân phụng dưỡng hoặc có nhưng người này đang hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng; từ 60 – 80 tuổi được hệ số 1,5, tương đương 540.000.đồng/tháng.
– Người cao tuổi thuộc hộ nghèo; không có người thân phụng dưỡng hoặc có nhưng người này đang hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng; đủ 80 tuổi trở lên được hưởng hệ số 2,0, tương đương 720.000 đồng/tháng.
– Người cao tuổi từ đủ 75 – 80 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo; không thuộc các trường hợp 02 trường hợp nêu trên sống ở xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đặc biệt khó khăn được hưởng hệ số 1,0 tương đương 360.000 đồng/tháng..;
– Người cao tuổi từ đủ 80 tuổi trở lên; không thuộc các trường hợp nêu trên; không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng, trợ cấp xã hội hàng tháng được hưởng hệ số 1,0, tương đương 360.000 đồng/tháng.
– Người cao tuổi thuộc hộ nghèo; không có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng; không có điều kiện sống ở cộng đồng; đủ điều kiện tiếp nhận vào cơ sở trợ giúp xã hội nhưng có người nhận nuôi dưỡng, chăm sóc tại cộng đồng được hưởng hệ số 3,0, tương đương 1.080.000 đồng/tháng.
4. NGHĨA VỤ VÀ QUYỀN PHỤNG DƯỠNG NGƯỜI CAO TUỔI
Luật quy định vấn đề phụng dưỡng Người cao tuổi tại 2 điều: Điều 5 quy định nguyên tắc chung về trách nhiệm phụng dưỡng và Điều 10 xác định cụ thể người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng Người cao tuổi thực hiện theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình.
Để khuyến khích người không có nghĩa vụ phụng dưỡng nhận chăm sóc những Người cao tuổi thuộc hộ gia đình nghèo không có người phụng dưỡng có chính sách trợ cấp xã hội hằng tháng theo quy định của Chính phủ, khoản 3 Điều 20 quy định Chính sách xã hội hóa hoạt động chăm sóc Người cao tuổi, chia sẻ trách nhiệm với Nhà nước trong việc chăm sóc Người cao tuổi, sẽ giảm được việc đưa Người cao tuổi đến trung tâm bảo trợ xã hội.
5. KHÁM BỆNH, CHỮA BỆNH, CHĂM SÓC SỨC KHỎE NGƯỜI CAO TUỔI
Luật đưa ra quy định cụ thể đối với người từ đủ 80 tuổi trở lên được ưu tiên khám trước người bệnh khác, trừ bệnh nhân cấp cứu, người khuyết tật nặng, trẻ dưới 6 tuổi là phù hợp. Quy định này cũng phù hợp với quy định của Luật Khám bệnh, chữa bệnh và đảm bảo nhu cầu chăm sóc sức khỏe của Người cao tuổi.
Điểm a khoản 2 Điều 12 quy định việc “ tổ chức khoa lão khoa” được giao trách nhiệm cho các bệnh viện (trừ bệnh viện chuyên khoa nhi) tùy theo điều kiện cơ sở vật chất của mình mà tổ chức khoa lão khoa hoặc dành một số giường bệnh để điều trị cho người bệnh là Người cao tuổi.
Điều 13 quy định về việc giao cho trạm y tế xã, phường, thị trấn chăm sóc sức khỏe ban đầu cho Người cao tuổi như cử cán bộ đến khám chữa bệnh tại nơi cư trú của Người cao tuổi có hoàn cảnh đặc biệt, UBND xã, phường, thị trấn có trách nhiệm phải đưa Người cao tuổi đến nơi chữa bệnh…
Luật quy định cụ thể việc chúc thọ, mừng thọ tại các khoản 1,2 và 3 Điều 21 của Luật được Người cao tuổi hoan nghênh. Hằng năm vào dịp Ngày người cao tuổi Việt Nam (6.6), Chủ tịch nước gửi thư chúc mừng đến toàn thể Người cao tuổi Việt Nam thể hiện sự quan tâm, động viên của Đảng và Nhà nước đối với Người cao tuổi. Hoạt động chúc thọ, mừng thọ là hoạt động xã hội diễn ra thường xuyên, đã trở thành truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta, do chính quyền phối hợp với Hội Người cao tuổi cấp cơ sở thực hiện, cần tiếp tục phát huy.
Thiên Nam Group hi vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về quy định, chế độ, chính sách trợ cấp đối với người cao tuổi mới nhất 2023. Cùng theo dõi những bài viết tiếp theo của Thiên Nam Group để hiểu hơn về các vấn đề liên quan đến chăm sóc người cao tuổi bạn nhé!
